"สุดท้ายก็ทำกันหมด โลกเราก็ไม่ได้มีกติกาอะไรเลย" — หนึ่งในคำถามจากผู้อ่าน ที่กลายเป็นหัวใจของบทความนี้
จุดเริ่มต้น: ศพที่ถูกส่งคืนพร้อมป้าย "ชายไม่ทราบชื่อ"
ในเดือนกุมภาพันธ์ 2025 รัสเซียส่งศพของชาวยูเครนจำนวน 757 รายคืนให้ยูเครน ผ่านเส้นทางลับในป่าแถบหนึ่ง พร้อมกับเจ้าหน้าที่สวมชุดป้องกันสารพิษและรถบรรทุกห้องเย็น
หนึ่งในศพนั้นไม่ใช่ทหาร แต่เป็นพลเรือนหญิงผอมแห้ง มีหัวโล้น กระดูกซี่โครงหัก มีรอยไฟฟ้าช็อตที่เท้า ถูกติดแท็กว่า "NM SPAS 757" ซึ่งแปลว่า "ชายไม่ทราบชื่อ เสียชีวิตจากโรคหัวใจ"
ไม่มีใครรู้ว่าเธอคือใครในตอนแรก ไม่มีเอกสาร ไม่มีข้อมูลแนบ ไม่มีคำอธิบายจากฝั่งรัสเซีย เธอถูกปิดชื่อเหมือนจะให้หายไปในกองศพ
แต่ DNA ยืนยันภายหลังว่าเธอคือ Viktoriia Roshchyna นักข่าวหญิงวัย 27 ปี ที่หายตัวไปเมื่อปีที่แล้ว ขณะเข้าไปทำข่าวในพื้นที่ยึดครองของรัสเซีย
เธอไม่ได้ตายเพราะโรคหัวใจ แต่ตายเพราะโลกใบนี้ ไม่เคารพความจริง และเพราะใครบางคนกลัวว่า ความจริงที่เธอรู้ จะกลายเป็นแสงสว่างในที่มืด
Viktoriia: นักข่าวที่เลือกข้ามเส้นตาย
รอชชินาไม่ใช่แค่นักข่าวธรรมดา เธอเป็นหนึ่งในไม่กี่คนที่ยังกล้าเดินเข้าไปในเขตยึดครอง โดยไม่มีกองหนุน ไม่มีกล้องใหญ่ ไม่มีกองบรรณาธิการคุ้มกัน มีแค่หัวใจและความจริงที่เธอพกไป
เธอเคยถูกจับโดย FSB ในปี 2022 และถูกบังคับให้ถ่ายวิดีโอโฆษณาชวนเชื่อ ก่อนจะถูกปล่อยหลังเกิดกระแสสังคม แต่เธอกลับมาอีกครั้งในปี 2023 เพราะรู้ว่ายังมีเรื่องที่โลกต้องรู้ — โดยเฉพาะเรื่องสถานที่ทรมานลับที่เรียกว่า "black sites"
เธอหายตัวไปในเดือนสิงหาคม 2023 และศพของเธอถูกส่งกลับเกือบหนึ่งปีให้หลัง โดยไม่มีสมอง ดวงตา และกล่องเสียง อวัยวะสำคัญเหล่านี้อาจถูกตัดออกเพื่อปกปิดร่องรอยการทรมาน เช่น การรัดคอ การทำให้ขาดอากาศ และการใช้ไฟฟ้าช็อต
ผู้ต้องขังที่เคยอยู่ร่วมห้องกับเธอเล่าว่า เธอถูกซ้อม ถูกฉีดยา ถูกห้ามกินอาหาร จนน้ำหนักเหลือแค่ 30 กิโลกรัม และต้องคลานไปห้องน้ำด้วยแรงสุดท้ายที่มี
นี่ไม่ใช่แค่การฆ่า แต่มันคือ การทำลายหลักฐาน การลบชื่อคนออกจากความทรงจำของโลก ด้วยมือของรัฐ
แล้วจะฆ่ากันไปทำไม? เพื่อแย่งทรัพยากรเนี่ยนะ?
"แล้วจะฆ่ากันเพื่ออะไร? เพื่อแย่งชิงทรัพยากรเนี่ยนะ?"
ใช่... มันคือเหตุผลดิบเถื่อนที่สุด แต่ก็เป็นเหตุผลที่มนุษย์ใช้มาตลอดประวัติศาสตร์ และยังคงใช้ในปี 2025 นี้
สงครามเกิดเพราะ "ทรัพยากร" — ไม่ว่าจะเป็นน้ำมัน แร่ ที่ดิน เส้นทางการค้า หรือแม้กระทั่ง "ความกลัวว่าจะเสียอำนาจ"
ทรัพยากรบางอย่างจับต้องได้ เช่น ก๊าซธรรมชาติ น้ำมัน หรือเหมืองแร่ บางอย่างจับต้องไม่ได้ แต่มีค่ามากกว่า เช่น ความเชื่อ, ชาติพันธุ์, อัตลักษณ์, ศักดิ์ศรีของผู้นำเผด็จการ
| ความขัดแย้ง | ทรัพยากรที่แย่งกัน |
|---|---|
| รัสเซีย-ยูเครน | ดินแดน, อิทธิพล, พลังงาน |
| อิสราเอล-กาซา | ที่ดิน, น้ำ, ความเชื่อ |
| คองโก | แร่ในมือถือเรา: coltan, cobalt |
| ทะเลจีนใต้ | น้ำมัน, การเดินเรือ |
| ซูดาน-อียิปต์ | การควบคุมแม่น้ำไนล์ |
สิ่งที่น่าเศร้ายิ่งกว่านั้นคือ — ทรัพยากรหลายอย่างมีมากพอสำหรับทุกคน เราอาจเลี้ยงคนทั้งโลกได้ถ้าไม่มีระบบผูกขาด เราอาจมีน้ำสะอาดให้ทุกคนดื่ม ถ้าไม่เอากำไรมาคั่นกลาง
แต่เรายังฆ่ากัน เพราะมนุษย์บางคนอยากได้ "มากกว่า" คนอื่น และไม่ยอมให้ใครมีเท่ากับตัวเอง
กติกามีไว้ให้ใครใช้?
โลกนี้มีกฎหมายสากล:
-
อนุสัญญาเจนีวา
-
ศาลอาญาระหว่างประเทศ (ICC)
-
กฎหมายมนุษยธรรม
-
ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
แต่ถามหน่อย:
-
สหรัฐเคยโดนคดีจากสงครามอิรักไหม?
-
อิสราเอลเคยถูกตัดสินในศาลโลกไหม?
-
รัสเซียเคารพหมายจับจาก ICC หรือเปล่า?
-
จีนเคยรับผิดจากการกวาดล้างในซินเจียงหรือทิเบตไหม?
ไม่เลย
"กติกาโลกไม่ใช่ไม่มี — แต่มันถูกใช้เหมือนมีด — เพื่อจี้คอประเทศที่อ่อนแอ ไม่ใช่ตัดความอยุติธรรม"
คนที่มีอำนาจมากพอจะบิดเบือนความจริงได้ ก็ไม่ต้องเล่นตามกติกาเลย กฎหมายระหว่างประเทศคือเส้นที่ใครจะเหยียบข้ามก็ได้ ถ้ามีรถถังเยอะพอ
สุดท้ายก็ทำกันหมด โลกนี้ไม่มีความยุติธรรม
"สุดท้ายก็ทำกันหมด โลกเราก็ไม่ได้มีกติกาอะไรเลย"
นี่ไม่ใช่แค่คำบ่นของคนสิ้นหวัง แต่มันคือคำตัดพ้อของคนที่เคยเชื่อว่า ความดีจะได้รับการปกป้อง ความถูกต้องจะได้รับการเคารพ
แต่เรากำลังอยู่ในโลกที่ นักข่าวโดนทรมานตาย
และเจ้าหน้าที่รัฐกล้าพูดว่า: "เธอไม่อยู่ในฐานข้อมูลนะ"
โลกที่ศพถูกตัดสมองออก เพื่อไม่ให้ใครรู้ว่าเขาทรมานเธอยังไงก่อนตาย โลกที่พ่อของเธอยังเขียนจดหมายขอความจริงอยู่ทุกวัน แต่ไม่มีคำตอบกลับมาเลย
โลกที่ความตายของผู้หญิงคนหนึ่ง กลายเป็นแค่ตัวเลขท้ายเอกสาร
และโลกที่เสียงของเธอ — เสียงของความกล้า — ถูกทำให้เงียบอย่างถาวร
ถ้าเธออ่านมาถึงตรงนี้ และโกรธ
ดีแล้ว
เพราะถ้าเราอ่านเรื่องแบบนี้แล้วไม่รู้สึกอะไรเลย — แปลว่าเรากำลังตายด้านไปพร้อมกับโลกใบนี้
แต่ถ้าเรายังรู้สึกเจ็บ ยังรู้สึกโกรธ ยังตั้งคำถามกับสิ่งที่ไม่ควรเกิดขึ้น ยังอยากทวงคืนศักดิ์ศรีให้ใครสักคนที่เคยลุกขึ้นยืนเพื่อต่อต้านเผด็จการ —
นั่นแปลว่า... เรายังเป็นมนุษย์อยู่
และบางที "ความโกรธ" ของเรานี่แหละ
คือสิ่งสุดท้ายที่ยังพอปกป้องความจริงได้ในโลกที่ไร้ยุติธรรมใบนี้
เพราะเมื่อความยุติธรรมตายไปแล้ว สิ่งเดียวที่เหลือคือเสียงของคนที่ไม่ยอมเงียบ