ช่วงที่ผ่านมา ร้าน เจ๊ไฝ ประตูผี กลับมาเป็นประเด็นร้อนแรงอีกครั้ง เมื่อมีลูกค้าถูกคิดราคาเมนู "ไข่เจียวปู VVIP" ที่สูงถึง 4,000 บาท ทั้ง ๆ ที่ราคาในเมนูปกติแสดงไว้เพียง 1,500 บาท โดยไม่ได้มีการระบุเมนูพิเศษนี้ให้ชัดเจน สุดท้ายกรมการค้าภายในเข้าตรวจสอบและปรับเงิน 2,000 บาท โดยอ้างอิงว่าผิดกฎหมายเรื่อง "การแสดงราคา" ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 มาตรา 28
เรื่องนี้ทำให้สังคมตั้งคำถามว่า ทำไมร้านสตรีทฟู้ดที่มีชื่อเสียงระดับโลกถึงถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก และทำไมค่าปรับกลับน้อยกว่าราคาอาหารจานเดียวเสียอีก มาลองถอดรหัสกันอย่างละเอียด
กฎหมายไทยว่าด้วยการแสดงราคา
กฎหมายเกี่ยวกับราคาสินค้าและบริการของไทยมีเป้าหมายเพื่อคุ้มครองผู้บริโภคและป้องกันไม่ให้เกิดการเอารัดเอาเปรียบ โดยมีสาระสำคัญดังนี้:
-
ร้านค้าต้องแสดงราคาสินค้า/บริการให้ชัดเจน อ่านง่าย และเปิดเผยแก่ลูกค้า
-
ราคาที่แสดงต้องเป็น ราคาสุดท้ายที่ผู้บริโภคจ่ายจริง รวมทั้งภาษีมูลค่าเพิ่มและค่าบริการอื่น ๆ ถ้ามี
-
หากสินค้ามีป้ายหรือพิมพ์ราคามาแล้ว สามารถใช้ได้ทันที แต่ต้องตรงกับราคาที่คิดจริง
-
การไม่ติดป้ายราคาหรือแสดงราคาไม่ชัดเจน มีโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท (ในกรณีเจ๊ไฝ โดนปรับเพียง 2,000 บาท)
-
หากตรวจสอบพบว่ามีการตั้งราคาสูงเกินสมควร ถือเป็นความผิดที่ร้ายแรงกว่า โทษสูงสุดคือ จำคุก 7 ปี และปรับไม่เกิน 140,000 บาท
กล่าวได้ว่า โทษเบื้องต้นเรื่องการไม่แสดงราคาถูกกำหนดไว้ค่อนข้างต่ำ เมื่อเทียบกับราคาสินค้าในปัจจุบัน แต่ถ้าสืบพบการ “โก่งราคาเกินควร” จะกลายเป็นคดีอาญาที่มีโทษรุนแรงทันที
ทำไมเจ๊ไฝถึงโดนดราม่า?
1. ราคาแรงเกินตลาด
เมนูอย่างไข่เจียวปูตั้งราคาตั้งแต่หลักพันจนถึงหลักหมื่น ขณะที่ไข่เจียวทั่วไปตามร้านอาหารไทยราคาหลักสิบหรือร้อยต้น ๆ ความแตกต่างที่กว้างเกินไปทำให้ผู้บริโภครู้สึกเหมือนถูกเอาเปรียบ
2. ความไม่โปร่งใสในการแสดงราคา
ลูกค้าเห็นราคา 1,500 บาทในเมนู แต่ถูกเรียกเก็บจริง 4,000 บาท ทำให้รู้สึกเหมือนถูกหลอก แม้ทางร้านจะอ้างว่าเป็นเมนูพิเศษที่ต้องสั่งล่วงหน้าก็ตาม แต่เมื่อไม่มีการประกาศชัดเจน ก็ถือว่าขัดต่อเจตนารมณ์ของกฎหมาย
3. ภาพลักษณ์ Michelin Star
เจ๊ไฝเป็นร้าน street food ไทยร้านแรกที่ได้ดาวมิชลิน ทำให้ทั้งคนไทยและต่างชาติคาดหวังสูงมาก ทั้งในเรื่องรสชาติ บริการ และความสะอาด แต่สิ่งที่เจอจริงคือการบริการห้วน ๆ ระบบจดบิลมือที่ไม่มาตรฐาน และสภาพครัวที่ดูไม่สะอาดเท่าที่ควร
4. ความรู้สึกว่า “ไม่ใช่ร้านของคนไทยแล้ว”
ราคาที่สูงจนคนไทยทั่วไปไม่สามารถเข้าถึงได้ ทำให้เกิดอารมณ์หมั่นไส้ ว่าร้านนี้ขายเพื่อตอบสนองนักท่องเที่ยวกระเป๋าหนักมากกว่าลูกค้าในประเทศ ความรู้สึกถูกทอดทิ้งนี้ทำให้กระแสตีกลับแรงขึ้น
รีวิวจากนักท่องเที่ยว: คาดหวัง vs ความจริง
-
สิ่งที่คาดหวัง: ได้ลิ้มลองตำนาน street food ที่เชฟทำเองทุกจาน, รสชาติจัดจ้าน, ประสบการณ์ที่ต้องลองให้ได้สักครั้ง
-
สิ่งที่เจอจริง: หลายคนบอกว่าอาหารธรรมดาเกินคาด รสชาติไม่ได้ว้าว บริการไม่เป็นมิตร ปริมาณอาหารน้อย และไม่คุ้มกับราคาที่จ่าย บางรีวิวถึงกับใช้คำว่า tourist trap หรือกับดักนักท่องเที่ยว
เปรียบเทียบกับร้าน Michelin Star สตรีทฟู้ดอื่น ๆ
เพื่อให้เห็นความต่าง ลองดูร้านสตรีทฟู้ดในต่างประเทศที่ได้ดาวเท่ากัน (1 ดาว) เช่น สิงคโปร์ ฮ่องกง และญี่ปุ่น
ร้าน | ประเทศ | จุดเด่น | ปัญหาที่ถูกพูดถึง | ราคาเฉลี่ย |
---|---|---|---|---|
เจ๊ไฝ | ไทย | ไข่เจียวปู, เชฟทำเองทุกจาน | บริการห้วน, บิลจดมือ, ครัวสกปรก, ราคาไม่โปร่งใส | 1,500–10,000+ บาท |
Hawker Chan | สิงคโปร์ | ข้าวมันไก่ซีอิ๊ว, “ถูกที่สุดที่ได้ดาว” | คุณภาพตกหลังดัง, การขยายแฟรนไชส์ทำให้เอกลักษณ์หาย | 70–100 บาท |
Tim Ho Wan | ฮ่องกง | ติ่มซำราคาย่อมเยา, บริการรวดเร็ว | คิวยาวมาก, คุณภาพสาขาแฟรนไชส์ไม่เสมอต้นเสมอปลาย | 150–400 บาท |
Tsuta Ramen | ญี่ปุ่น | ราเม็งโชยุทรัฟเฟิล, ระบบจัดการคิวเข้มงวด | ต้องรอคิวนานหลายชั่วโมง, ปริมาณน้อย | 300–600 บาท |
สิ่งที่เห็นชัด
-
ร้านต่างประเทศมีระบบราคาชัดเจน มีบิลมาตรฐาน และครัวสะอาด → ทำให้ลูกค้าเชื่อใจได้มากกว่า
-
เจ๊ไฝยังคงใช้ระบบบ้าน ๆ แบบดั้งเดิม แต่กลับตั้งราคาสูงเทียบเท่าร้าน fine dining → เกิด “ช่องว่างความคาดหวัง” ที่กว้างเกินไป
วิเคราะห์เชิงลึก
กรณีเจ๊ไฝสะท้อนให้เห็นความแตกต่างของแนวคิดระหว่าง “อาหารเป็นสินค้า” และ “อาหารเป็นประสบการณ์ศิลปะ” สำหรับบางคน การจ่ายเงินหลักพันเพื่อได้ชิมฝีมือเชฟตำนานที่ทำเองทุกจานถือว่าคุ้มค่า แต่สำหรับคนอีกกลุ่มหนึ่ง ความสะอาด บริการ และความโปร่งใสสำคัญไม่แพ้รสชาติ หากขาดสิ่งเหล่านี้ ราคาที่สูงก็ยิ่งกลายเป็น “ช่องโหว่” ให้ถูกโจมตี
สรุป
ดราม่าเจ๊ไฝไม่ได้เกิดจากเรื่อง “ขายแพง” เพียงอย่างเดียว แต่เป็นการผสมผสานของปัจจัยหลายด้าน ได้แก่:
-
ราคาสูงเกินตลาดอย่างเห็นได้ชัด
-
ระบบการขายไม่โปร่งใส (บิลเขียนมือ, เมนูไม่ตรงราคา)
-
การบริการไม่เป็นมืออาชีพ ทำให้ประสบการณ์โดยรวมเสียหาย
-
ภาพลักษณ์และความสะอาดไม่สมกับราคาที่เรียกเก็บ
หากเจ๊ไฝสามารถปรับปรุงระบบบริการ ความสะอาด และสร้างมาตรฐานความโปร่งใสที่สอดคล้องกับราคาที่ตั้งไว้ ดราม่าอาจไม่แรงขนาดนี้ แต่ในปัจจุบัน ความรู้สึกของคนส่วนใหญ่คือ “มันแพงเกินไปเมื่อเทียบกับสิ่งที่ได้รับจริง” และนี่เองคือเหตุผลหลักที่ทำให้ร้านยังคงตกเป็นเป้าโจมตีซ้ำแล้วซ้ำเล่า ทั้งจากคนไทยและนักท่องเที่ยวต่างชาติ