ในยุคที่สื่อออนไลน์ครองโลก ข่าวสารไหลบ่าเหมือนพายุ คนจำนวนมาก "ตัดสิน" พระภิกษุสงฆ์กันอย่างง่ายดาย บางรูปถูกแชร์กล่าวหาว่าประพฤติไม่เหมาะสม บางรูปถูกล้อเลียน บางรูปถูกด่าเสีย ๆ หาย ๆ โดยที่ผู้วิจารณ์ไม่เคยรู้จัก หรือเข้าใจบริบทของท่านเลย
คำสอนหนึ่งที่ควรแก่การหยิบมาทบทวนในช่วงเวลานี้ คือคำเตือนจาก หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชโช ที่กล่าวไว้ว่า:
"อย่าไปปรามาสพระที่เราไม่รู้ภูมิธรรมของท่าน ผิดไปจะเป็นการปิดกั้นโอกาสบรรลุธรรมของตนเอง"
คำนี้ไม่ใช่แค่ "อย่าด่าพระมั่ว ๆ" แต่มีความลึกทางจิตวิญญาณอย่างยิ่ง เพราะ "การปรามาส" ในภาษาธรรม ไม่ใช่แค่การด่าทอ แต่รวมถึงการดูแคลน เหยียดหยาม หรือแม้แต่คิดในใจว่า "ท่านนี่ก็ธรรมดา ไม่เห็นน่าเคารพอะไรเลย"
ทำไมการปรามาสจึงอันตราย?
-
เพราะเราไม่รู้ว่าใครเป็นใครจริง ๆ
พระอรหันต์หลายรูปในอดีต ไม่ได้มีรูปลักษณ์หรือบุคลิกที่ดู "ศักดิ์สิทธิ์" เสมอไป บางรูปทำตัวแปลก ๆ พูดไม่เหมือนใคร เพื่อหลีกเร้นจากโลกีย์ แต่กลับถูกรุมด่าจากชาวบ้าน ทั้งที่ท่านหลุดพ้นแล้ว -
เพราะใจที่ดูหมิ่น จะไม่สามารถเข้าถึงธรรมได้
ธรรมะเป็นของละเอียด ถ้าใจเต็มไปด้วยอัตตา ความมั่นใจว่าตน "รู้ดีกว่า" จะปิดบังไม่ให้เห็นธรรมตามจริง แม้พระจะพูดของจริง ก็ไม่สามารถซึมซับได้ -
เพราะปรามาสอาจเป็นการตัดรากทางจิตของตนเอง
เหมือนคนตัดต้นไม้แล้วถอนรากของตัวเองโดยไม่รู้ตัว ทำให้ไม่มีทางโตขึ้นในธรรมได้เลย
แล้วถ้าพระผิดจริงล่ะ?
คำถามยอดนิยม: "ถ้าพระทำผิดจริง จะวิจารณ์ไม่ได้เลยเหรอ?"
ตอบตรง ๆ คือ วิจารณ์ได้ แต่...
-
ต้องแยกให้ออกว่า "เรากำลังพูดด้วยเหตุผล หรือพูดด้วยอารมณ์?"
-
เรากำลังเตือนด้วยเมตตา หรือสะใจกับการซ้ำเติม?
ในพระธรรมวินัย พระที่มีเพศสัมพันธ์จริง ๆ ถือว่า "ขาดจากความเป็นพระ" (ปาราชิก)
เขาอาจไม่ใช่พระอีกต่อไปในทางธรรม
แต่ เรายังต้องรักษาใจของเราให้ไม่ตกต่ำไปพร้อมเขา
คนยุคใหม่อาจไม่เชื่อเรื่องบาปกรรม แล้วจะกลัวอะไร?
นี่ก็จริงอีก—คนยุคใหม่จำนวนไม่น้อย ไม่อิน ไม่เชื่อ หรือไม่แคร์เรื่องบาป บุญ นรก สวรรค์ หรือมรรคผล
แต่ยังมีสิ่งหนึ่งที่ทุกคนเข้าใจได้ คือ ผลของพฤติกรรมในโลกปัจจุบัน:
-
คนที่ด่าแรง พูดหยาบ พูดซ้ำเติมบ่อย ๆ จะมีจิตใจรุ่มร้อน กระสับกระส่าย ไม่สงบ
-
สังคมที่มัวแต่ไล่ล่าพระแบบล่าแม่มด จะทำให้คนดีไม่กล้าออกบวช เพราะกลัวโดนเหมารวม
-
เด็ก ๆ จะโตมาโดยไม่เห็นคุณค่าศาสนา เพราะสื่อเต็มไปด้วยการขยี้ผ้าเหลือง มากกว่าจะอธิบายธรรมะ
สรุปแบบเข้าใจง่าย:
ด่าพระเลว ไม่ได้ทำให้เราเป็นคนดี
การรู้จักวิจารณ์อย่างมีเมตตา ไม่ด่วนตัดสิน ไม่เห่าตามฝูง คือ "วุฒิภาวะทางธรรม"
ถ้าไม่รู้จริง อย่าเพิ่งด่า ถ้าเห็นผิดจริง ก็พูดด้วยสติ ไม่ใช่สะใจ
เพราะแม้เขาจะลาสิกขาไปแล้ว
เราเองก็อย่าลาสิกขาจากความดีในใจ
...
ขอฝากไว้ให้คิดด้วยใจสงบ...